ගීත විචාරය 01

                

 පිළුණු සංකල්ප පසෙකලු  නව සංකල්පයන්ගේ  ගීත මුද්‍රාව

(කණ කැස්බා නෙත ගීතය)

හැගීම් නිර්මාණයක් එලි දැක්වීමේ මූලබිජයයි.අත්දැකීමෙන් පෝෂිත නිර්මාණකරු විසින් දුක,සතුට,සොම්නස,දොම්නස හැගීම්  අපූර්වයෙන් ඉදිරිපත් කරයි.ගීතය යනු හැගීම් කියාපාන ප්‍රබල නිර්මාණ මාධ්‍යකි.නිර්මාණකරුවා සතු හෝ සමාජගත අද්දැකීමක් හෝ ගීත රචනයක් සදහා පාදක කරගනි. ගීත රචකයා සතු අත්දැකීම පොදු අත්දැකීමක් බවට පත් කිරීමට නිර්මාණකරු සතු ප්‍රතිභාපුර්ණ හැකියාව,වියුත්පත්තිය හා සතතාභ්‍යාසය යන සාධක පූර්ණ විය යුතුය. ගීතය වඩාත් ඉක්මනින් රසිකයා වැළද ගැනීම සිදු වන්නේද එවිටය.

ප්‍රතිභා පූර්ණ ගීත රචකයෝ රැසක් ලාංකීය ගීත කලාව පෝෂණයට දායක විය.සුනිල් ආරියරත්නයන්,ප්‍රේමකීර්ති ද අල්විස්,කුලරත්න ආරියවංශ වැනි ගීත රචකයින් මෙන්න කේ.ඩි.කේ.ධර්මවර්ධනයන් නිරමාණාත්මක ගීත රචනා රැසක හිමිකරුවෙකි.භාෂාව පිළිබද පරිණතභාවයකින් යුක්ත මෙතුමාගේ ගීත රචනා හැකියාව සහජයෙන් ඔහුට හිමිවූ බව පොදු මතයයි.ආදර මිහිර රැදී ගීතය ඔහුගේ මුල්ම ගීතය වුවද “දෙඅදර විලකුන් සුරත් පලේ”ගීතය සාර්ථක ගීතයක් ලෙස ජනතාව වැළද ගත්තේය.මෙතුමාගේ අතින් රචිත නිර්මාණ බොහොමයක ගායන අයිතිය හිමිකරගත්තේ පණ්ඩිත අමරදේවයන්,මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි,වික්ටර් රත්නයක,වැනි  ප්‍රවීන ගායකයන්ය.පණ්ඩිත අමරදේවයන්ගේ ශෛලියට ආවේණික ගීත රචනා කිරීමටත්,මිල්ටන් මල්ලවආරච්චි සතු ශෛලිය හදුනාගෙන ගී රචනා කිරීමටත් එතුමා දැක්වූ කුසලතාව ඇගයීම වටී.උපමා රූපක භාවිතා කරමින් බස නිර්මාණාත්මක හැසිරවූ  ධර්මවර්ධනයන් පිලිබදව  අදටත් ඔහුගේ ගීත රසවිදින රසිකයන් දක්වන්නේ නොවෙනස් වූ  කැමැත්තකි.එතුමා විසින් පද රචනය කරන ලද කුමරිය පා සලබ සැලුනා,හෝපලු වන පෙත,නිල බිදුකැල ,මා සනසා ,රම් මීවිත පුරවා වැනි ගීත ගනනාවක් එතුමා රචනා කරන ලදී.නව සංකල්පනා හමුවේ ගීත රචනා කල එතුමා හෝපලු වන පෙත රචනා කරන්නේ නිර්මාන හැකියාව මොනවට සනාථ කරමිනි.බොහෝ නිර්මාණ කරුවන් සරස්වතී දෙවියන්ගේ ගුණ ගැන වයමින් වන්දනා පුර්වකව පද රචනා කරන විට මෙතුමා සරස්වතී දේවියට රංගනයට ඇරයුම් කරන්නේ අගේ රුපශ්‍රිය ද වර්ණනා කරමිනි.එතුමාගේ ගීත සදහා සත්‍ය සිදු වීම ද පාදක කරගත්තේ සතිස්චන්ද්‍ර එදිරිසිංහයන්ගේ ජිවිත අත්දැකීමක් “විණා බිගු විණා” ලෙස ගීත රචනයට පෙරලමිනි.මෙතුමාගේ ගීත අව්‍යාජ බවකින් ද  යුක්ත වේ.

මෙතුමා විසින් නිර්මාණය කරන ලද කණකැස්බා නෙත ගීතය සාම්ප්‍රදායික අදහස නව දෘෂ්ටියකින්  නිර්මාණය පුරාවට විග්‍රහ කිරීමට උත්සහකරයි.ගීතය කොතරම් ජනප්‍රිය වුවාද එකල ආදරවන්තයින්ගේ ප්‍රේම හසුන්  සදහා පාදක කරගන්නා ලදගීතය මෙයයි.වික්ටර් රත්නායකයන්ගේ මුවින් ගැයෙන ගීතයේ පදයක පදයක ඇරබුමේ ඇත්තේ නැවුම් සංකල්පනාය.සැබවින්ම මෙම පිරුළ ජනතාව අතර ජනප්‍රිය වුයේ කණකැස්බා නෙත ගීතය හරහාය.ගීතය මතු පිටින් කණකැස්බාගේ ජනප්‍රවාදය ගැන කියන කතාදරයක් යැයි පෙනුනද යටින් ගෙනෙන අර්ථය අරමුණු සපල නොවූ ආදරවන්තයෙකු පිළිබදවය.

මෙම කියමනේ  සාම්ප්‍රදායික අදහස ආධ්‍යාත්මික වූ  පුළුල් අර්ථයකි.මිනිසුන් වශයෙන් ඉපිද ලොව වසනා සත්ත්වයන්ගේ පරම සුවය නම් නිවන හෝ මෝක්ෂය නැතහොත් ස්වර්ගය ලගා කර ගැනීමයි.මිනිසා සතු රාගය,ද්වේශය,මෝහය නැමැති උප කුලක තෘෂ්ණාව නැමැති ප්‍රධාන කුලකගතව මිනිස් සිතුවිලි හා පවතින තුරු ආත්මගත වූ නිවන් සුවය සද නැති අමාවක රැයකි.කණකැස්බෑවා යනු නිර්වාණ මග දකින්නට පෙරුම් පුරන සියලු බෞද්ධන්ගේ  නියෝජනයයි.ආශාව නොහොත් මගේ යන හැගීමෙන් සියල්ල දැඩිව  අල්ලා ගන්නා මිනිස් සත්ත්වයා හට නිවන් මග අගුලු දමා වසා ඇති  දිව්‍යමාලිගාවකි.පින් රැස් කරමින් කුසල් වඩමින් සසර ගමන නිමාව බලාපොරොත්තු වන අපි කණ කැස්බෑවකු මෙන් අපේක්ෂා පෙරදැරිව විය සිදුරින් අහස බලයි.කණ කැස්බෑවා කොතරම් අසීරුවෙන්  විය ගසින් අහස බලයිද  නිර්වාණයේ ලැබීමේ අසීරුතාවය ප්‍රත්‍යක්ෂ කිරීමක් ලෙස එය දැකිය හැකිය.පෘතග්ජනයයෝ තෘෂ්ණාව නමැති අදුරු මාලිගයක සිර වී ඇත. කිසිත් නොපෙනෙන  අදුරු කුටියෙන් මිදී ලෝකෝත්තර සුවය ලබන්න උත්සහ දරන්නේය. කණ කැස්බෑවෙකු විය සිදුරෙන් අහස බලනවක් මෙන් දැඩි ප්‍රයත්නයක් ලෙස මෙය දැකීම වඩාත් සුදුසුය.නිර්වාණය නමැති ආලෝකය කාන්තිමත්ය.තෘෂ්ණාව ඇති සත්ත්වයා ඒ කාන්තිය නොදකී.නිර්වාණය නැමැති සද දැක සසරින් එතෙර වන තුරු මුළු ජීවිතය අන්ධකාරයෙන් ගිලි පවතී.මෙය පොදු පිලිගැනුමයි.එතරම් සංකිර්ණ අදහසක් දනවන මෙම ප්‍රවාදය ආදර කතාවකට පෙරලීමට ධර්මවර්ධනයෝ ශුර විය.

මෙය නිර්මාණකරුවා නිර්මාණ ඇසින් දකින්නේ පෘතග්ජන තරුණයකුගේ ප්‍රේම විරහවකි.සදාකාලින වූ ප්‍රේමයට  පෙම් කරන  ගීත රචකයා නමැති පෙම්වතා හිමි වීම අහිමි වීම හදවත දැනෙන්නට ස්පර්ශ කරයි.නිර්මාණකරුවා අපුරු වස්තු නිර්මාණය කරන්නෙක් වෙයි.අපුරු වස්තුවක් නොදැකපු දැක්මකින් ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට නිර්මාණකරුවන් දක්ෂ වේ.කේ.ඩි.කේ.ධර්මවර්ධනයෝද මෙම කුසලතාව ප්‍රගුණ කල  ගීත රචකයකි.සාම්ප්‍රදායික අදහසක්  නුතන තේමාවකට නිර්මාණාත්මකව පෙරලීමට ඔහුට හැකි විය.කණ කැස්බා නෙත ගීතය එහි ප්‍රතිපලයකි.රචකයා  කන කැස්බෑවකු ලෙස දකින්නේ  බැදීම් අතහරිනකු නොව බැදීම් පසුපස හබා යන කෝඩුකාර තරුණයකි.

කැස්බෑවා සහ වියගහ අතර ඇත්තේ එකිනෙකට දුරස්භාවයකි.කැස්බෑවා මුහුදේ වාසය කරන අතර වියගහ ඇත්තේ ගම්බද ප්‍රදේශ වලය.එක ඇසක් අන්ද වූ කණ කැස්බෑවා හට විය සිදුරින් අහස බැලීමට නම් විය සිදුර කැස්බෑවාගේ පෙනෙන ඇසට ලංවිය යුතුය.එසේ නොවුයේනම් අහස නොපෙනේ. වියහැකියාව ඉතා අඩු දෙයක් දැනවීමට භාවිතා කරන මෙම පිරුල ධර්මවර්ධනයෝ වඩාත් සංයමයෙන් නිර්මාණය තුල  යොදා ගනී. ජනප්‍රවාදයට අනුව කැස්බෑවා විසින් කෙසේ හෝ විය සිදුරින් අහස බලයි.ගීතය හරහා ඉදිරිපත් කරන අදහස අනුව ඉතා ආයාසයෙන් අහස දෙස බලනා පෙම්වතා හට සද නොපෙනේ.එදින අමාවක දිනයකි. අමාවක සද දුටු ඔහුගේ ආයාසය   මහා සංග්‍රාමයක අවසානයේ එල්ල කරන ලද පුස්වෙඩිල්ලක් වැනිය.එදින පමණක නොව මතු ලබන සෑම දිනයක්ම ඔහුට අමාවක දිනයක් වීම ඇයගේ නොපැමිණිමෙන් සිදුවන්නකි.නව සංකල්ප ඔස්සේ ගීත රචනය කිරීම ධර්මවර්ධනයන්ගේ අනන්‍යතාවයයි.ගීත රචනා ශෛලියේ  ඒකාකාරී බවක් මෙතුමාගේ නිර්මාණ තුල දක්නට නොමැත.ඒ සදහා කදිම නිදර්ශනය කණ කැස්බා නෙත ගීතයයි.

කණ කැස්බෑ නෙත බලා හිදිනවා

අහස දකින්නට විය සිදුරෙන්

පෙරුම් පුරාගෙන අහස බැලු දා           

සද නැත අහසේ අමාවකයි

මෙතුවක් ආදරවන්තයාගේ ජීවිතය නමැති මන්දිරයේ කවුළුව වසා අගුලු දමා තිබුනේ තහංචි වලිනි.පන්ති භේදය,පැලෑන්තිය,නම්බුකාර වංශය ඉදිරියේ දුප්පත් ප්‍රේමය පරාජිතය.තරුණයා සිය නොසුදුසුකම් වසාලන්නට උත්සහ  දැරුවද  කුලය පන්තිය වෙනස් කිරීමට අනංගයාට පවා නොහැකිය.දෛවයේ ලද අවසරයකට පෙම්වතිය හමුවීමට වරම් ලැබූ පෙම්වතා ඇයව දැකගන්නට මොහොතක් ප්‍රමාද නොවිය.නමුදු ඇය පැමිණ නැත.අමාවක දා සද නොපායන බව කල්පනා නොවන  තරුණයා උමතු පෙම්වතෙකු මෙන් බලාපොරොතු මෝරා ගෙන  සිටින්නේ තමන්ගේ සද පායන තුරුය.සාම්ප්‍රදාය පිට දමමින් අද රක්ෂා කරන්නේ ද මෙපමණකි.කුලය,වංශය,පුහු නම්බුවයි.මෙය සමාජයේ යථා ස්වරුපය නිරුපනය කරනට යොදා ගත සරල භාෂා ප්‍රයෝගයකි.මහා වර්ණනා නොවුනද මෙහි නිර්මාණ රසයට එකතු  කරන ලද සංකල්පන රසිකයාගේ චින්තනය පුළුල් පරාසයක් දක්වා විහිදවා ලන්නට සමත් වේ.

පියන් වසාලා අගුලු දමා තිබු

                                                දෙවුමැදුරේ කවුළුවක් ඇරී

                                                සදකැන් සිසිලස ගලා හැලෙන තුරු

                                                බලා උනෙමි එය තවත් නැති

ඇය නොපැමිණේ.උදාවන්නේ සුපුරුදු අන්ධකාරයයි. උරුම වූ කළුවර වැලද ගනිමින් පෙම්වතාගේ කෙදුරුමත් සමගින් හමා ආ සුළගින් විවෘත වූ කවුළුව නැවත වැසි අගුල් වැටුනේය.සද අල්ලන්න කොච්චර උත්සහ කලද එය ටිකින් ටික ඈතට යනවග ඔහු දනී.ඔහු සද අල්ලන්   නොව බලන්න   දැඩි ආයාසයක් දැරුවේය.ඒ  සද ඔහුගේ බලාපොරොත්තුව  අදුරට එළියක්  නොව අදුරින් අදුරට ගෙන ගිය නපුරු  සිහිනයක් විය.අවසානයේ කවුළුව වැසුණා අගුල වැටී යන ගී පද වැල කියාපාන්නේ එයයි.තැවෙන  හදවතක් නිවා සනසවන්න බිදුණු සිතක් නැවත ඔප දමන්නට බණ පදයකට මෙන්ම ගීත රචනයකට ද හැකි බව  ගීතයෙන් පසක් වේ.සැබවින්ම මෙම ගීතයේ ආදරය විරහව  තේමා කරගත්තද මෙහි අන්තර් ගත වී ඇත්තේ සමසත් සමාජයේම කඩවුණු,බොදවුනු බලාපොරොත්තු යන බව ගීතයේ විටක පසක් වේ.අපව හෙටට ජිවත් කරන්නේ බලාපොරොත්තුය.බලාපොරොත්තු දරන්න දරන්න අපි හෙටත් ජිවත් විය යුතු යයි සිතේ.බලාපොරොත්තු සපල වන්න මොහොතකදී ඒ බලාපොරොත්තුව අපව දමා යනවානම් එදාට අපි දැක ඇත්තද අමාවක හදකි.අප ලගා කරගන්න උත්සහ කලද අප ඉදිරියට නොයෙන් බලාපොරොත්තු අපි ඉදිරියේම අගුල වැටී වැසි යන්නේ ද  ගීතයේ ලෙසිනි.ගීතය හරහා ඉදිරිපත් කර ඇති සංකේත අනුසාරයෙන් සමස්ථ සමාජයම නිරූපණය කරන පොදු අර්ථයක් ගෙන එයි.

සුපුරුදු ගණදුර නොනිමෙන කෙදුරම

යලි රජයන්නට වරම් ලැබී

මා ලද උරුමය සුළග වැදී යලි

කවුළුව වැසුනා අගුල වැටි

නිර්මාණය පුරාවට කිවිදුන් විසින් සංකේතාත්මක භාෂාවක් උපයෝගී කර ගනී. ගීත රචනය පුරාවට මතුපිටින් පෙනෙන අර්ථයට වඩා වැඩි යමක් එතුමා ව්‍යංගයෙන්   ඉදිරිපත් කිරීමට සංකේතාත්මක භාෂාවක් යොදා ගනී.කණකැස්බෑව,වියගහ,සද,අමාවක සද,,දෙවු මැදුර යන වස්තු හරහා යොදා ගනු ලැබුවේ සංකේත වදන් මාලාවකි.ධර්මවර්ධනයෝ සතු වූ ප්‍රතිභා ගුණය පුන පුනා කියාපාන නිර්මාණ රචනයක් ලෙස කණකැස්බෑ නෙත ගීතය හැදින්වීමට පුළුවන . මෙවැනි පිරුලක් නිර්මාණයට වස්තු කර ගැනීමෙන් නිර්මාණ මගට නව මාවතක් විවර කර දීමට ධර්මවර්ධන්යන් උත්සහ කරයි.විරහ හමුවේ රචිත  බොහෝ නිර්මාණ අතරේ මෙම ගීතයේ පද රචනාව කලාත්මක  රසයෙන් මෙන්ම අර්ථ රසයෙන්ද පරිපූර්ණ ගීත සංකල්පයකි.ගතානුගතික සංකල්පනා බවින් මිදී නිර්මාණකරණයේ යෙදී ධර්මවර්ධනයෝ එදා අපරාජිත මෙන්ම පාරජිත ප්‍රේමවන්තයින්ගේ හදවත සංස්පර්ශ කරනු ලැබුවේ අපුර්ව අත්දැකීම් කරුවෙකුගේ විලාශයෙනි.අසීමිත ප්‍රේමයේ පරාජිත හැගීම් සිත් තුල ජනිත කරන්නට නිර්මාණකරු ස්වඅත්දැකීම් මෙන්ම අන් අත්දැකීම්ද තමා ලද අත්දැකීම් සේ නිර්මාණ සදහා දායක කරගන්නේ පළපුරුදු නිර්මාණ සක්‍යතා නිසාවෙනි.දුප්පත් අහිංසක ප්‍රේමයේ විරහව හමා ආ සුළගත් සමග නැවත පැමිණෙන ඇදිරියේ ඇසෙන්නේ පෙම්වතාගේ කෙදුරුම්යි.දාලා යන්න එපා,ඔබනැත්නම් මා මැරෙයි යන නුතනයේ ගීත පදවලට වඩා මෙහි ඇති අර්ථ රසය හදවතට  දැනෙන්නේ වේදනාව රසයක් කරගත් උපේක්ෂාසහගත වින්දනයකි.වේදනාවක් දුකක් නොව රසයකි.විදවීමට වඩා වින්දනය කල යුත්තකි.බොහෝ කතාන්දරයන්ගේ ඇති දුප්පත් පෙම්වතාත් පොහොසත් පෙම්වතියත් අතර ඇති ආදර කතාව පෙම්වතාගේ අභියෝග හමුවේ ජිවිත පරිත්‍යාගය ගතනුගතිකය.ගතානුගතික සිද්ධි දාමයන් තුල නිර්මාණය සිරවූ වා යැයි හැගුනද මෙහි සංකල්ප හමුවේ ගෙනෙන නවමු මුහුණුවර නිර්මාණයට ආලෝකයක් වුණි .

ගීතයේ පෙම්වතෙකු හෝ පෙම්වතියක් ගැන කොතැනක හෝ සදහන් නොවේ.කන කැස්බෑ කියමන ගීතයේ තදින් ඉස්මතු කරන අතර එහි යටි අර්ථයේ නියෝජනය වන්නේ පෙම්වතා පෙම්වතියයි.ගීතයත් කියමනත් අතර වෙනස ඇත්තේ කියමනේ කැස්බෑවා විය සිදුරෙන් අහස බලයි.ගීතයේ කැස්බෑවා අහස බැලුවද එදින අමාවක වීමයි.නිර්මාණයක් අර්ථය කෙලින්ම ප්‍රකාශ කිරීමට වඩා සංකේතාත්මක භාෂාවක් යොදා ගැනීම මගින් පොදු සමාජයම ආමන්ත්‍රණය කිරීමට හැකිවේ.මෙතුමා විසින් ගොඩනගන නිර්මාණාත්මක නව සංකල්ප සහිත  භාෂාව ගීතයේ  සතු  අර්ථ රසය ආරක්ෂා කරගනී. බඔරෙකු,සමනලයෙකු ලෙස සෙසු නිර්මාණකරුවන් දකින පෙම්වතා කණ කැස්බෑවකු ලෙස දකින්නට නිර්මාණකරුගේ නිර්මාණ සතු විෂය පථයේ පෘථුල බවත් නිර්මාණයේ සුවිශේෂී බවත් පසක් වේ.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        කේ.ජි.ටි.ඩබ්.ජයමිණි.